Regularna kontrola poziomu oleju w silniku to podstawowa czynność konserwacyjna, która pozwala zadbać o długą i bezawaryjną pracę jednostki napędowej. Nawet najlepszej jakości olej z czasem traci swoje właściwości, a silnik może go zużywać w niewielkim stopniu, dlatego co jakiś czas warto sprawdzić jego stan i ewentualnie uzupełnić braki. Wbrew pozorom dolewanie oleju to nie tylko prosta czynność – należy przestrzegać kilku ważnych reguł, aby nie zaszkodzić silnikowi. Poniżej przedstawiamy szczegółowy poradnik dla każdego kierowcy.

Dlaczego poziom oleju w silniku jest tak ważny?

Olej silnikowy ma kluczowe znaczenie dla jednostki napędowej. Jego podstawowe zadania to:

• Smarowanie ruchomych części silnika: Tworzy film smarowy między elementami metalowymi, zmniejszając tarcie i zużycie.
• Chłodzenie: Odprowadza ciepło powstające podczas pracy silnika, wspomagając system chłodzenia.
• Uszczelnianie: Pomaga uszczelnić przestrzeń między pierścieniami tłokowymi a cylindrami, wspierając utrzymanie właściwego ciśnienia w komorach spalania.
• Ochrona przed korozją i zanieczyszczeniami: Olej wraz z dodatkami chemicznymi chroni części metalowe przed rdzą i wychwytuje cząsteczki zanieczyszczeń, które są następnie zatrzymywane w filtrze oleju.

Gdy poziom oleju spada poniżej zalecanego minimum, smarowanie staje się nieefektywne, co może prowadzić do przyspieszonego zużycia silnika, a w skrajnych przypadkach – do poważnej awarii.

Kiedy sprawdzać poziom oleju?

Najlepiej kontrolować poziom oleju regularnie, np. co 1000-2000 przejechanych kilometrów lub przed każdą dłuższą trasą. Warto także zaglądać pod maskę, jeśli zauważymy:

• Niestabilną pracę silnika lub niepokojące dźwięki: Mogą to być pierwsze symptomy niedoboru oleju.
• Wycieki oleju: Plamy pod samochodem lub zanieczyszczenia w okolicach miski olejowej powinny skłonić do natychmiastowej kontroli poziomu.
• Wzrost temperatury silnika: Jeśli silnik przegrzewa się łatwiej niż zwykle, może to oznaczać problemy ze smarowaniem.

Zaleca się także kontrolę oleju podczas standardowych przeglądów serwisowych oraz po długotrwałej, intensywnej eksploatacji, np. w sportowej jeździe lub holowaniu ciężkich przyczep.

Jak prawidłowo sprawdzić poziom oleju?

1. Parkowanie na równej powierzchni:
   Aby uzyskać miarodajny odczyt, auto powinno stać na poziomym podłożu.
2. Wyłączenie silnika i odczekanie kilku minut:
   Pozwól, aby olej spłynął z górnych partii silnika do miski olejowej. Wystarczy 5-10 minut postoju po zgaszeniu silnika.
3. Wyjęcie i wytarcie bagnetu:
   Znajdź bagnet olejowy (zazwyczaj wyróżniony jaskrawą rączką), wyciągnij go i przetrzyj czystą szmatką, aby usunąć resztki oleju i zanieczyszczenia.
4. Włożenie i ponowne wyjęcie bagnetu:
   Wsuń bagnet do oporu i wyciągnij ponownie. Poziom oleju powinien mieścić się między oznaczeniami MIN i MAX. Optymalny poziom zwykle to około ¾ odległości pomiędzy tymi wskaźnikami.

Jakiego oleju użyć do dolewki?

1. Ten sam rodzaj i klasa lepkości:
   Jeśli jest to możliwe, zawsze dolewaj olej o tym samym gatunku i specyfikacji, co już znajduje się w silniku. Informacje o zastosowanym oleju często widnieją na naklejce w komorze silnika, w notatkach z ostatniego serwisu lub w instrukcji obsługi pojazdu.
2. Specyfikacja producenta:
   Jeżeli nie jesteś pewien, sprawdź w książce serwisowej lub instrukcji samochodu zalecane normy i specyfikacje. Istotne jest, by stosować olej spełniający wymogi producenta auta – np. normę ACEA, API czy VW.
3. Unikanie mieszania różnych olejów:
   Chociaż w nagłej sytuacji można dołożyć innego oleju o podobnej klasie, nie jest to idealne rozwiązanie. Różne oleje mają odmienne dodatki i formuły, co w dłuższej perspektywie może wpłynąć na pogorszenie właściwości smarnych. Jeśli często dolewasz innego oleju, najlepiej rozważyć wymianę całej partii na jednorodną mieszankę.

Proces dolewania oleju – krok po kroku

1. Upewnij się, że silnik jest wyłączony i lekko schłodzony:
   Nie należy dolewać oleju do rozgrzanego silnika, aby uniknąć ewentualnych oparzeń oraz nieprawidłowego odczytu poziomu.
2. Znajdź korek wlewu oleju:
   Zwykle oznaczony ikoną olejarki. Odkręć go i zachowaj ostrożność, aby nie wprowadzić zanieczyszczeń do silnika.
3. Dolewaj olej stopniowo:
   Wlej niewielką ilość oleju (np. 100-200 ml), odczekaj chwilę i ponownie sprawdź poziom bagnetem. Lepiej dolać zbyt mało i powtórzyć czynność, niż od razu wlać za dużo.
4. Celuj w poziom między MIN a MAX:
   Staraj się, aby poziom nie przekraczał górnego wskaźnika. Nadmiar oleju może prowadzić do powstawania nadmiernego ciśnienia w komorze korbowej, przepływu oleju do komory spalania i dymienia, a także obciążania uszczelnień.
5. Dokładne dokręcenie korka i oczyszczenie okolic wlewu:
   Zamknij szczelnie korek wlewu oleju, a wszelkie rozlane krople oleju zetrzyj czystą szmatką, aby uniknąć zabrudzeń czy zapachów spalonego oleju podczas pracy silnika.

Czego unikać przy dolewaniu oleju?

• Wlewania zbyt dużej ilości naraz: Grozi to przekroczeniem poziomu MAX i problemami z nadmiernym ciśnieniem.
• Używania starego oleju z niewiadomego źródła: Używaj wyłącznie świeżego, fabrycznie zamkniętego oleju.
• Bagatelizowania zaleceń producenta: Eksperymenty z klasą lepkości czy rodzajem oleju mogą negatywnie wpłynąć na kondycję silnika.

Po dolewce – co dalej?

Po uzupełnieniu poziomu oleju warto wykonać krótki test:

1. Uruchom silnik:
   Pozwól mu popracować na wolnych obrotach przez kilka minut. Dzięki temu olej rozprowadzi się po całym układzie.
2. Sprawdź, czy nie ma wycieków:
   Obejrzyj okolice korka i filtr oleju. Jeśli zauważysz krople, zacieki lub plamy oleju, dokręć ponownie korek lub wymień uszkodzony element.
3. Kontroluj poziom okresowo:
   Powtarzaj regularne kontrole poziomu, aby zapobiec sytuacjom, w których silnik pracuje z niedoborem oleju.

Podsumowanie

Dolewanie oleju do silnika to czynność pozornie prosta, jednak wymaga uwagi i zachowania podstawowych zasad. Stosowanie się do powyższych reguł – sprawdzenie poziomu na równej powierzchni, wybór właściwego oleju, dolewanie niewielkich porcji oraz przestrzeganie zaleceń producenta – pozwoli zachować silnik w doskonałej kondycji. Regularna kontrola poziomu oleju i prawidłowa dolewka to niewielki wysiłek, który przyniesie długotrwałe korzyści w postaci bezawaryjnej i wydajnej pracy jednostki napędowej.